طبال و طبل زن. (ناظم الاطباء) : رعد تبیره زن است برق کمندافکن است وقت طرب کردن است، می خور کت نوش باد. منوچهری. تبیره زن بزد طبل نخستین شتربانان همی بندند محمل. منوچهری. تبیره زن از خارش چرم خام لبیشه درافکند شب را بکام. نظامی. رجوع به تبیر و تبیره و دیگر ترکیبهای آندو در همین لغت نامه شود
طبال و طبل زن. (ناظم الاطباء) : رعد تبیره زن است برق کمندافکن است وقت طرب کردن است، می خور کت نوش باد. منوچهری. تبیره زن بزد طبل نخستین شتربانان همی بندند محمل. منوچهری. تبیره زن از خارش چرم خام لبیشه درافکند شب را بکام. نظامی. رجوع به تبیر و تبیره و دیگر ترکیبهای آندو در همین لغت نامه شود
سیاه اندام. کالبد سیاه و تاریک: پدید آمد از دور چیزی دراز سیه رنگ و تیره تن و تیزتاز. فردوسی. فرزند تو این تیره تن خامش خاکی است پاکیزه خرد نیست نه این جوهر گویا. ناصرخسرو. رجوع به تیره و دیگر ترکیبهای آن شود
سیاه اندام. کالبد سیاه و تاریک: پدید آمد از دور چیزی دراز سیه رنگ و تیره تن و تیزتاز. فردوسی. فرزند تو این تیره تن خامش خاکی است پاکیزه خرد نیست نه این جوهر گویا. ناصرخسرو. رجوع به تیره و دیگر ترکیبهای آن شود
پیرزن. مقابل پیره مرد. رجوع به پیرزن شود: پوشیده مشرفان داشت از قبیل غلامان و فراشان و پیره زنان. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 116). از آن پیره زن حلواها و خوردنیها آرزو کردند. (تاریخ بیهقی). چراغ پیره زن گر خوش نسوزد فتیله برکشد تا برفروزد. نظامی. نبینی برق کآهن را بسوزد چراغ پیره زن چون برفروزد. نظامی. دام یتیمان نبود دامنت بارکش پیره زنان گردنت. نظامی. چون پیره زنیست کز گرانی مرگش طلبی زرش ستانی. نظامی. هر کنیزی که شه خریدی زود پیره زن در گزاف دیدی سود. نظامی. که گفت پیره زن از میوه میکند پرهیز دروغ گفت که دستش نمیرسد به ثمار. سعدی. فرشته ای که وکیلست بر خزاین باد چه غم خورد که بمیرد چراغ پیره زنی. سعدی
پیرزن. مقابل پیره مرد. رجوع به پیرزن شود: پوشیده مشرفان داشت از قبیل غلامان و فراشان و پیره زنان. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 116). از آن پیره زن حلواها و خوردنیها آرزو کردند. (تاریخ بیهقی). چراغ پیره زن گر خوش نسوزد فتیله برکشد تا برفروزد. نظامی. نبینی برق کآهن را بسوزد چراغ پیره زن چون برفروزد. نظامی. دام یتیمان نبود دامنت بارکش پیره زنان گردنت. نظامی. چون پیره زنیست کز گرانی مرگش طلبی زرش ستانی. نظامی. هر کنیزی که شه خریدی زود پیره زن در گزاف دیدی سود. نظامی. که گفت پیره زن از میوه میکند پرهیز دروغ گفت که دستش نمیرسد به ثمار. سعدی. فرشته ای که وکیلست بر خزاین باد چه غم خورد که بمیرد چراغ پیره زنی. سعدی
زن بیوه و بی شوهر که طل نیز گویند. (ناظم الاطباء). بیوه. کالم: از خون چشم بیوه زنان لعلش ز اشک یتیم آن درشهوارش. ناصرخسرو. ای بسا رایت عدوشکنان سرنگون از دعای بیوه زنان. (از المضاف الی بدایع الازمان ص 36). میان بیوه زنان و ارباب نعمت و جاه سویتی بانصاف ظاهر گشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 439). ای هنر از مردی تو شرمسار از هنر بیوه زنی شرم دار. نظامی. شنیدم که بیوه زنی دردمند همی گفت و رخ بر زمین مینهاد. سعدی. نبودی بجز آه بیوه زنی اگر برشدی دودی از روزنی. سعدی. لذت انگور زن بیوه داند نه خداوند میوه. (گلستان). بیوه زن دوک رشته در مهتاب کرده بر خود حرام راحت و خواب. اوحدی. آه آتش زای من با باد استغنای او چون چراغ بیوه زن بر رهگذار صرصرست. یغما
زن بیوه و بی شوهر که طُل نیز گویند. (ناظم الاطباء). بیوه. کالم: از خون چشم بیوه زنان لعلش ز اشک یتیم آن درشهوارش. ناصرخسرو. ای بسا رایت عدوشکنان سرنگون از دعای بیوه زنان. (از المضاف الی بدایع الازمان ص 36). میان بیوه زنان و ارباب نعمت و جاه سویتی بانصاف ظاهر گشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 439). ای هنر از مردی تو شرمسار از هنر بیوه زنی شرم دار. نظامی. شنیدم که بیوه زنی دردمند همی گفت و رخ بر زمین مینهاد. سعدی. نبودی بجز آه بیوه زنی اگر برشدی دودی از روزنی. سعدی. لذت انگور زن بیوه داند نه خداوند میوه. (گلستان). بیوه زن دوک رشته در مهتاب کرده بر خود حرام راحت و خواب. اوحدی. آه آتش زای من با باد استغنای او چون چراغ بیوه زن بر رهگذار صرصرست. یغما
طبل زدن. نواختن کوس و دهل و جز آن: پذیره شدن را تبیره زدند سپاه و سپهبد پذیره شدند. فردوسی. تبیره زدندی همی چند جای جهان را نه سر بود پیدانه پای. فردوسی. رجوع به تبیر و تبیره و دیگر ترکیبهای آندو در همین لغت نامه شود
طبل زدن. نواختن کوس و دهل و جز آن: پذیره شدن را تبیره زدند سپاه و سپهبد پذیره شدند. فردوسی. تبیره زدندی همی چند جای جهان را نه سر بود پیدانه پای. فردوسی. رجوع به تبیر و تبیره و دیگر ترکیبهای آندو در همین لغت نامه شود
چیزیست مانند تابه، لیکن از گل سازند و بر آن نان پزند. (برهان). تابۀ گلین که بر آن نان پزند. (از جهانگیری) (از آنندراج) (از رشیدی) : نشسته جوانمرد اطلس فروش ز خاکستر بیره زن درع پوش. نظامی
چیزیست مانند تابه، لیکن از گل سازند و بر آن نان پزند. (برهان). تابۀ گلین که بر آن نان پزند. (از جهانگیری) (از آنندراج) (از رشیدی) : نشسته جوانمرد اطلس فروش ز خاکستر بیره زن درع پوش. نظامی
در حال طبل زدن. در حال نواختن تبیره: تبیره زنان پیش بردند پیل برآمد یکی گرد چون کوه نیل. فردوسی. تبیره زنان از دو پرده سرای برفتند با پیل و با کرنای. فردوسی. تبیره زنان لشکر آراسته بدشت آمد و گرد شد خاسته. اسدی. تبیره زنان طبل بازی کنند ببانگ دهل زخمه سازی کنند. نظامی
در حال طبل زدن. در حال نواختن تبیره: تبیره زنان پیش بردند پیل برآمد یکی گرد چون کوه نیل. فردوسی. تبیره زنان از دو پرده سرای برفتند با پیل و با کرنای. فردوسی. تبیره زنان لشکر آراسته بدشت آمد و گرد شد خاسته. اسدی. تبیره زنان طبل بازی کنند ببانگ دهل زخمه سازی کنند. نظامی